Sistemik (Aile) Terapisi

Sistemik (Aile) Terapisi Ekolü

Sistemik terapi, bir bireyin yaşadığı sorunları izole bir durum olarak değil, içinde bulunduğu ailenin veya sosyal grubun bir yansıması olarak ele alan bütüncül bir yaklaşımdır. Bu terapi, aileyi birbiriyle sürekli etkileşim halinde olan parçalardan oluşan dinamik bir sistem olarak görür. Bu ekolün temel amacı, ailenin veya sistemin iletişim kalıplarını, rollerini ve sınırlarını değiştirerek, sistemin kendisini daha sağlıklı bir hale getirmektir. Sorunun kaynağına odaklanmak yerine, sorunlu davranışın sistem içindeki döngüsel etkileşimini anlamaya çalışır. Bu sayede, "belirlenen hasta"nın semptomları hafifler ve tüm sistem dengelenir.

Sistemik Terapinin Temel Prensipleri Nelerdir?

Bütüncül Sistem

Döngüsel Nedensellik

Aile üyeleri ayrı ayrı değil, birbirine sıkıca bağlı, bütüncül bir sistemin parçalarıdır. Bir üyenin yaşadığı değişim veya sorun, tüm sistemi etkiler.

Döngüsel Nedensellik

Sorunlar tek bir kişiden kaynaklanmaz. Herkesin bir diğerinin davranışını etkilediği, sürekli tekrarlayan etkileşim döngülerinin sonucudur.

İletişim Kalıpları

Döngüsel Nedensellik

İletişim Kalıpları

Aile üyelerinin birbirleriyle nasıl iletişim kurduğu (açık, kapalı, agresif gibi) ve bu iletişimin sorunu nasıl beslediği incelenir.

Roller ve Sınırlar

Döngüsel Nedensellik

İletişim Kalıpları

Aile içinde herkesin üstlendiği roller (koruyucu, problem çıkaran çocuk, arabulucu) ve aile üyeleri arasındaki psikolojik sınırlar terapinin odak noktasıdır.

Sistemik Terapi Hangi Durumlarda Uygulanır?

Evlilik ve Çift Sorunları: Sürekli tekrarlayan çatışmalar, iletişim problemleri.
Ebeveyn-Çocuk Çatışmaları: Ergenlik sorunları, okul başarısızlığı, davranış problemleri.
Aile İçi Travmalar: Boşanma, kayıp veya taşınma gibi önemli yaşam geçişleri.
Bağımlılık: Aile üyelerinden birinin alkol veya madde bağımlılığı.
Tekrarlayan Aile Döngüleri: Nesiller arası aktarılan travmalar ve sağlıksız kalıplar.

Sistemik Terapi Seansları Nasıl Gerçekleşir?

1- Birden Fazla Katılımcı

Seanslara genellikle sorunun bir parçası olan veya sorundan etkilenen tüm aile üyeleri katılır.

2- Terapist Rolü

1- Birden Fazla Katılımcı

Terapist, bir arabulucu veya gözlemci rolü üstlenir. Danışanların kendi aralarındaki etkileşimleri gözlemler ve bu etkileşimlere dair farkındalık kazandırır.

3 - Teknikler

4- Döngünün Farkına Varma

Aile şemasını gösteren genogram çizimi veya bireylerin rollerini anlamalarını sağlayan heykeltıraşlık gibi teknikler kullanılabilir.

4- Döngünün Farkına Varma

Terapist, aileye, sorunlu davranışların nasıl tekrarlayan bir döngü oluşturduğunu gösterir ve bu döngüyü kırmak için yeni iletişim yolları önerir.

Sıkça Sorulan Sorular

Sorunuzun yanıtını bulamadıysanız bize iletisim@ankarapsikoloji.net adresinden ulaşabilirsiniz.

Bireysel terapi yerine neden aile terapisini seçmeliyim?

Eğer yaşadığınız sorun, ailenizdeki iletişim veya ilişki kalıplarıyla bağlantılıysa, sorunu kökünden çözmek için bireysel terapi yerine aile terapisi daha etkili olabilir. Bireysel terapide ilerleme kaydedemediğiniz durumlarda da Sistemik terapi iyi bir seçenek olabilir.

Seanslara herkesin katılması zorunlu mu?

Hayır, herkesin katılması zorunlu değildir. Ancak, sorundan en çok etkilenen veya soruna en çok katkısı olan üyelerin katılımı, terapinin etkinliğini artırır. Terapistinizle birlikte, kimlerin katılması gerektiğine karar verebilirsiniz.

Aile terapisi, birini suçlar mı?

Hayır. Sistemik terapinin temel prensibi, hiç kimsenin tek başına "suçlu" olmadığıdır. Sorun, bireyin kendisinde değil, ailenin kendi içinde kurduğu etkileşim döngülerindedir.

Bireysel sorunlarım için de aile terapisine gidebilir miyim?

Evet. Eğer kişisel sorunlarınızın (örneğin; depresyon, kaygı) aile geçmişinizle ve ailenizle olan mevcut ilişkinizle bağlantılı olduğunu düşünüyorsanız, Sistemik terapi size bu bağlantıları anlamak için yardımcı olabilir.

Terapist, seanslarda nasıl tarafsız kalır?

Sistemik bir terapist, herhangi bir aile üyesinin yanında yer almaz. Terapistin rolü, aile üyeleri arasındaki iletişim kalıplarını anlamak ve herkese kendisini ifade etmesi için eşit bir alan tanımaktır. Terapist, bir arabulucu gibi davranarak her bir üyenin sesini duyurmasına ve sistemin bütününün farkına varmasına yardımcı olur.

Aile terapisinde gizlilik nasıl sağlanır?

Seanslarda konuşulan her şeyin gizli kalması esastır. Bu, terapist ve danışanlar arasındaki en önemli anlaşmalardan biridir. Terapist, seans dışında aile üyelerinden birinden aldığı bilgiyi diğerlerine karşı koz olarak kullanmaz. Bu, güvenli bir ortamın sürdürülmesi için kritik öneme sahiptir.

Bu terapi nesiller arası aktarılan sorunları çözebilir mi?

Evet. Sistemik terapi, ailelerin nesiller boyunca devam ettirdiği sağlıksız iletişim ve davranış kalıplarını ortaya çıkarmak için etkilidir. Örneğin, alkol bağımlılığı veya kontrolcülük gibi davranışların aile geçmişinde nasıl başladığı ve nasıl devam ettiği üzerine çalışılır.

Aile terapisi seansı ne kadar sürer?

Sistemik (Aile) Terapisi seansları, bireysel terapiye göre genellikle daha uzundur. Standart bir seans süresi 70 ile 90 dakika arasında değişir. Bu süre, ailenin tüm üyelerinin kendilerini ifade etmelerine, terapistin tüm etkileşimleri gözlemlemesine ve müdahalede bulunmasına olanak tanır.

Seans süresinin çok uzun veya kısa geldiğini hissedersem ne yapmalıyım?

Bu konuda hissettiklerinizi terapistinizle açıkça paylaşmanız önemlidir. Terapist, sizin ve ailenizin ihtiyaçlarını dinleyerek seans süresini yeniden değerlendirebilir. Aile terapisi, danışanların ihtiyaçlarına göre esneklik gösterebilen bir alandır ve bu esnekliği kullanmak terapistin profesyonel sorumluluğundadır.

Problem, bireyin kendisinde değil, bireyin yaşadığı sistemin kendisindedir.